16.4.11

Whiskey in the jar (...of the highwayman!)

Συνεχίζω το ιρλανδικό πιωσίσι με το πιο πλέον γνωστό εκτός Ιρλανδίας παραδοσιακό κομμάτι της χώρας, τουλάχιστον στους ροκάδες, εξαιτίας των Thin Lizzy και των Metallica.
Η ιστορία έχει να κάνει με έναν ληστή (highwayman) που αφού κλέβει κάποιο σημαντικό πρόσωπο των αρχών/ ή του στρατού (τον Άγγλο Farrell) προδίδεται από τη γυναίκα ή ερωμένη του (Jenny) η οποία τον προδίδει στις αγγλικές αρχές και επιπλέον του βάζει νερό στο πιστόλι. Έτσι όταν ξαναέρχεται αντιμέτωπος με τις δυνάμεις του Farrell, με το μπαρούτι βρεγμένο δεν μπορεί να αντισταθεί και συλλαμβάνεται.

Εμφανίζεται σε αρκετές ηχογραφήσεις από την δεκαετία του ’50 (π.χ. Burl Ives), αλλά είναι οι πανταχού παρόντες The Dubliners που μπάζουν το μυθικό κομμάτι για τα καλά στη δισκογραφία σε διάφορα album τους την δεκαετία του ’60. Πάρα πολλά χρόνια αργότερα, δείτε πως κλείνουν μια αποθεωτική συναυλία με τη μπάντα, τους θεατές, τη σκηνή, τις κιθάρες, τα φώτα, τα καθίσματα να σφύζουν από περηφάνια.

Το κομμάτι με τη γλυκύτατη μελωδία στις περισσότερες παραλλαγές του διαδραματίζεται στις κομητείες του Κορκ (Τ
hin Lizzy) ή του Κέρι (The Dubliners, Thin Lizzy σε κάποια live), με το χωριό Φένιτ μάλιστα να εμφανίζεται σε κάποιες παραλλαγές.
Πολλά μέρη έχουν παρελάσει στους στίχους του πάντως, αναλόγως του διασκευαστή μουσικού.

Οι highwaymen, ληστές που παραφύλαγαν στους δρόμους για να κλέψουν πλούσιους περαστικούς, συνδέονται στην ιρλανδική ιστορία και με το ζήτημα της ανεξαρτησίας: πολλοί από αυτούς ήταν πολύ αγαπητοί στο λαό, καθώς έκλεβαν μόνο ή κυρίως Άγγλους, που συνήθως υπηρετούσαν στην Ιρλανδία στις υπηρεσίες της Αυτοκρατορίας ή το στρατό κατοχής του νησιού.


O Pecker Dunne είναι
απολαυστικός στην δικιά του εκδοχή
για το που, πως και πότε έγιναν τα πράγματα.


Σε κάποιες εκδοχές εμφανίζεται διαφορετικό το όνομα του Άγγλου αλλά και της γυναίκας (εκτός του συνηθισμένου Jenny σκάνε και πιο σπάνια τα Molly ή Ginny).

Η συντριπτική πλειοψηφία του πλανήτη εκτός Ιρλανδίας έμαθε το κομμάτι από τους
Thin Lizzy οι οποίοι το κυκλοφόρησαν ως single το 1973.

Το κομμάτι έγινε συνώνυμο της Ιρλανδίας στον κόσμο, εκτίναξε την καριέρα των Thin Lizzy που λέγεται πως εκείνη την εποχή κρεμόταν από μία κλωστή και έκανε πασίγνωστη την ιρλανδική παραδοσιακή μουσική.

Σε όλη την διάρκεια της καριέρας τους οι
Lizzy αποθεώνουν την ούτως ή άλλως εκπληκτική μελωδία με απίστευτες live εκτελέσεις, μετατρέποντάς το κομμάτι σε rock masterpiece για τρεις-τέσσερις γενιές.
Ένα καλό παράδειγμα είναι το
live από το Cork το 1980 το οποίο ακούτε εδώ (με τον αρχηγό Phil Lynott μάλιστα να αστειεύεται για την έλλειψη ιρλανδικότητας του Snowy White και του Scott Gorham).

Εικάζεται το κομμάτι πρωτοτραγουδήθηκε για έναν διάσημο
highwayman που εκτελέστηκε από τις αρχές κάπου στα 1650. Επιπλέον έγινε διάσημο και στη Βόρεια Αμερική όταν την κατείχαν οι Βρετανοί.
Εδώ τα ονόματα και οι τοποθεσίες προσαρμόζονται σε τοπικές περιοχές και πρόσωπα και το κομμάτι παίρνει τη μορφή θούριου εναντίον της αγγλικής (και πάλι) κατοχής.

Φυλακισμένος ο ληστής κάνει σχέδια για το πώς θα εκδικηθεί στο άμεσο μέλλον.
Θα ξαναβγεί κάποτε από την μπουρού, ίσως με την βοήθεια του αδερφού του.Κάποιοι αναφέρουν πως το ουίσκι αποτελεί μέρος του τελευταίου του γεύματος (πριν εκτελεστεί).

Πάρα πολλοί άλλοι διασκεύασαν το κομμάτι,
o Tommy Makem, οι Irish Rovers, οι Grateful Dead σε μία αγχολυτική προσπάθεια, οι Pulp και οι U2, ενώ ο Gary Moore που βέβαια χρωστά στους Thin Lizzy τα καλύτερα χρόνια του, δεν σταμάτησε ποτέ να αποτίει φόρο τιμής στον Phil Lynott μέσω του κομματιού.
Την πλέον ...ιρλανδικη εκδοχή του κομματιου πάντως, μας προσφέρουν μάλλον οι Ιρλανδοί εκ Καναδά (ή καλύτερα Καναδοί εκ Ιρλανδίας Shanneyganock. Καταπληκτικά πιωμένο!


Oι Τhin Lizzy με την διασκευή του '73 δεν έμπασαν μόνο πολύ κόσμο στην ιρλανδική παραδοσιακή μουσική, αλλά και όλο το metal που στηρίχτηκε πάνω τους χρόνια μετα!

Η δεύτερη ανάσταση του κομματιού, για τις νέες γενιές, ήρθε από τους
Metallica όταν με πολύ μεράκι πέτυχαν ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.
Το κομμάτι έγινε τεράστια επιτυχία με τους
Metallica να κερδίζουν Grammy για πάρτη του!

Ακολουθούν οι Ούγγροι Firkin
οι οποίοι πολύ θα ήθελαν να είναι Ιρλανδοί ενώ για τους πολύ φανατικούς δίνω και την εκτέλεση των Pogues και των Dubliners, που επιτέλους αναγράφουν το κομμάτι με τον ιρλανδικό του τίτλο, στον οποίο το “e” από την λέξη whiskey παραλείπεται, για να μείνει Whisky in the Jar...

Το κομμάτι συνεχίζει μια τεράστια παράδοση των ιρλανδικών κομματιών στα οποία υπάρχει άσχημο τέλος ή προοιωνίζεται κάτι τέτοιο.

Εδώ ο ήρωας προδίδεται και φυλακίζεται , στο
Irish Rover το πλοίο βυθίζεται, στο Drunken Sailor το πλήρωμα βρίσκεται σε αδιέξοδο σχετικά με την θεραπεία του πιωμένου ναύτη, στο Lannigans Ball η κατάσταση για τον πρωταγωνιστή έχει γίνει απαίσια και αδιέξοδη…

Δεν υπάρχουν σχόλια: